سند

رضا همراز

در بررسی و مطالعه  اسناد و کارنامه های شخصی و غیر منتشره مدارس تبریز در دوره پهلوی اول به مواردی جالب بر خوردم که جا دارد آن را با دوستداران تاریخ فرهنگ معاصر آذربایجان قسمت نمایم .

در سالهایی که مشغول کسب علم و دانش بودیم معلمان به نسبت معلم های امروزی بیشتر تعهد داشتند و با اخلاص بیشتر یافته های خود را به دانش آموزان انتقال می دادند و این دانش آموز بود که چه سان از آنها بتواند استفاده نماید . تعطیلات نیز این چنین نبود که نیم سال دانش آموز با خیال راحت بخوابد و معلمان چندی نیز در دنبال ایجاد کلاس های جبرانی با هزینه های اضافی ! آنروزها تعطیلی کلاس درس معنی و مفهومی برای معلم و دانش آموز نداشت . الا جمعه ها و تعطیلات رسمی که شاید در طول سال به یک ماه هم نمی رسید !

از آن روزهای به یاد ماندنی سالها گذشت و به اصطلاح بزرگ شدیم و دستی توانستیم در نویسندگی داشته باشیم و علاقمند تاریخ معاصر شدیم . سالهای چندی سالروز صدور فرمان مشروطیت در همه جا به خصوص در آذربایجان  گرامی و پاسداشت می شد . اما در سالهای اخیر این حرکت میمون نه تنها از حافظه بعضی از مسئولین ،پاک زدوده گردیده بلکه به جای آن جشنواره های پنیر ، گل سرخ ، زغال اخته  ؛ لواشک و ... برگزار می شود ! در بررسی یک کارنامه مدرسه متوسطه دارالمعلمین تبریز به مورد بسیار جالبی برخوردم که در واقع صفحه ای درخشان از تاریخ معاصر می باشد . کارنامه که به صورت دفترچه و در مطبعه حقیقت  منتشر شده بود تمام دستورات مشعر بر نیاز یک دانش آموز را نوشته و در صفحه ما قبل جلد تعطیلات رسمی سال جهت اطلاع  دانش آموز و اولیا چنین ذکر شده بود :

تعطیلات رسمی

در عید نوروز ؛ یک هفته

13 – فروردین . سیزده عید

10- ذیحجه . عید اضحی

18- ذیحجه . عید غدیر

9-10-11-12 محرم ایام عاشورا

28 -صفر . شهادت امام حسن (ع)

29- صفر ، رحلت حضرت رسول (ص) .]البته در اینجا علی الظاهر سهوی رخ داده چرا که سالروز رحلت پیامبر گرامی اسلام 28 صفر است .[

27-رجب . عید مبعث

15- شعبان . تولد حضرت حجة (ع)

19-21-23 رمضان شهادت حضرت امیر (ع)

14- مرداد . عید مشروطیت

20- صفر . اربعین  ]حسینی[

27- صفر . شهادت حضرت رضا (ع)

غره شوال . عید فطر

3- اسفند . کودتا

24- اسفند مولود بندگان اعلیحضرت همایونی

4- آبان . مولود بندگان والا حضرت اقدس

یعنی با این حساب در آن سالها روز مشروطیت در تقویم به عنوان جشن گرامی داشته می شد و حتی مدارس نیز تعطیل می شدند . دریغا که امروز فداکاری های آن مجاهدان جان برکف به بوته نسیان و فراموشی سپرده می شود . با مطالعه این اندک معلوم می گردد که هر دانش آموزی در سال 28 روز تعطلیی داشت .

+=+

با تشکر از استاد رضا سرابی اقدم مجموعه دار نیک نفس شهرمان به جهت اجازه استفاده از آرشیو غنی خویش .